پارانویا و روشنفکران، سعید عبدالملکی، روزنامه اعتماد، شماره ۱۵۷۹، ۱۱/۱۰/۸۶، صفحه ۵ (اندیشه)
اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟ آیا این اختلال قابل درمان است؟
بدون دلیل موجه، دائماً به همسر یا شریک عاطفی خود شک می کنند و او را به خیانت متهم می کنند.
پارانویا گونه‌های مختلفی دارد که بعضی از گونه‌های آن را می‌توان برشمرد.
گالیله در یک اقدام نمادین «کاپرا را به سرقت ادبی متهم می‌کند و تا محکوم کردن او به وسیله مقامات پادوا پیش می‌رود… در ونیز هجونامه یی بر ضد کاپرا منتشر می‌کند.»[۱۵] علاوه بر آن قاطعیت و اصرار او در راه ابراز عقایدش و واژگونی اصول فکری دانشمندان پیشین، سبب شد هم عصرانش «تکبر» و «جاه طلبی بیهوده» را نیروی محرک اعمال و نظرات او بدانند. ژان ژاک روسو که خود را دوستدار بشریت می‌دانست و انرژی فکری - روانی خود را صرف آزادی انسان از قید و بندهای طبیعی و ماوراء طبیعی کرد، با انتشار کتاب «امیل» به جرم فتنه جویی و اغتشاش‌گری علیه مذهب کاتولیک، کتابش را آتش زدند و خود او تا چندی متواری بود و به قول سیمون دوبووار: «روسو از هذیان تحت آزار و تعقیب بودن رنج می‌برد و در آخر از آن خسته شد و به خوف اینکه نقشه‌هایی بر ضد وی در کار است، پایان داد. او این کار را با تمجید از خود عملی ساخت که این نیز شکلی از اختلال دماغی است؛ ولی این وضع آرامش وی را فراهم آورد.»[۱۶] نیچه به محض اینکه معشوقش او را قال گذاشت، به جنون روی آورد و به زنان بدبین شد. علیه آنان مطلب نوشت و تا آخر عمر از آن‌ها واهمه داشت. شوپنهاور و مادرش علیه همدیگر نامه‌های توهین آمیز می‌نوشتند و همدیگر را به باد دشنام و ناسزا می‌گرفتند.
ثانیاً پارانویا را جزء اجتناب‌ناپذیر اندیشهٔ صاحبان افکار بلند و انتزاعی‌نگر به‌شمار آورد تا ضمن صحه گذاشتن بر این فرض فروید، منظور او را به درستی فهمید. از این رو با مراجعه به زندگی‌نامهٔ روشنفکران و نفوذ در لایه‌های زیرین و پنهانی زندگی و افکار آنان، شاید به جرئت بتوان گفت افرادی همچون گالیله، ژان ژاک روسو، نیچه، شوپنهاور، کافکا، همینگوی، تولستوی، فروید و… اگرچه از اختلال شخصیت پارانوئیدی به دور بوده‌اند لیکن اندیشه‌های پارانوئیدی داشته‌اند و آن را در گفته‌ها و نوشته‌های خود تصویر کرده‌اند.
کوروش آریاکیا سروستانی در تعداد دفعات نرمال رابطه جنسی: تحقیقات بیماری زونا به چشم چه می گوید؟
برای مثال کسی که دچار این توهم شده‌است که یک شخصیت مهم سیاسی یا ادبی است، می‌تواند در دسته مبتلایان به پارانویای مطلق بگنجد.
این ناراحتی به طور معمول چند روز قبل از ایجاد جوش‌های مرئی ایجاد می‌شود و در موارد نادر، این جوش‌های مرئی در بیماری زونا ظاهر نمی‌شوند (وضعیتی به نام تبخال زوستر سینوس).
احتمال بیشتری وجود دارد که فرد بعد از سن ۴۰ سالگی دچار زونا شود و این خطر با افزایش سن ادامه پیدا کند.
پارانوئید اسکیزوفرنی یا اسکیزوفرنی پارانوئید یکی از شایع‌ترین انواع بیماری اسکیزوفرنی است که فرد دارای توهمات شنیداری و دیداری در مورد خیانت است. درواقع این افراد دائما احساس می‌کنند که همسر، خانواده و دوستانشان به آن‌ها خیانت می‌کنند و در توهمات خود این موضوع را احساس می‌کنند.
بسیاری از حکام مستبد، به پارانویا مبتلا بوده‌اند. برای مثال استالین نمونه بارزی از شخص پارانویا بوده‌است. با اینکه استالین دائماً دچار توهم توطئه علیه خودش بود، این مورد می‌تواند سؤال خوبی را به وجود بیاورد. استالین، در واقع دشمنان زیاد داشت اما در عین حال دچار توهم توطئه هم بود و فکر می‌کرد اطرافیانش دائماً مشغول دسیسه چینی علیه او هستند.
کژانگاری، مانند گمان به این که همکار شما می‌خواهد شما را مسموم یا صدای شما را ضبط کند.
اگرچه این مسئله غیر معمول است زیرا معمولاً زونا در سال‌های پس از زایمان ظاهر می‌شود، اما می‌تواند اتفاق در این دوره نیز اتفاق بیفتد. اگر فقط زونا ایجاد شود، کودک در امان خواهد بود.